Kripto Para Terimleri

Rekt Nedir?

Kripto borsada büyük zararlarda olan kişileri ifade etmek için kullanılır.

FOMO (Fears of Missing Out) Nedir?

FOMO aynı anlamıyla finans piyasalarındaki fırsatları kaçırma korkusu için de kullanılmaktadır. FOMO etkisinin kriptopara piyasasında negatif sonuçları olabilir. Çünkü burada söz konusu korku ve endişe sosyal ilişkileri değil yatırımcının doğrudan finansal durumunu etkilemektedir. Bu nedenle kriptopara piyasasında işlem yapan kullanıcıların FOMO'nun ne olduğunu bilmeleri ve FOMO etkisine kapılıp kapılmadığından emin olmaları önemlidir.

FOMO etkisinin kriptopara piyasasında işlem yapan bir kullanıcı üzerindeki etkileri genellikle şu şekilde olabilir:

• Yatırım yapılan ve yapılmak istenen bir kriptoparanın fiyat grafiğine tekrar tekrar açıp bakmak,
• Alım satım platformu ekranından gözlerini alamamak, ilgili kriptopara hakkında konuşulanları takip ederek heyecana kapılmak,
• Ani bir fiyat yükselişinde kaçırma korkusu ile plansızca işlem yapmak.

Price Action (Fiyat Hareketi) Nedir?

Sistemsel olarak içerisinde destek, direnç, trend kırılımları yer alır ve fiyat hareketlerindeki dalgalı seyri yönetebilme amacı taşır. Herhangi bir menkul kıymetin fiyatının zaman içinde çizilen hareketidir, fiyatların zaman ekseninde ilerlerken fiyat hareketlerine göre konum alınması olarak da tanımlanabilir. Bu stratejinin ana temasından en önemlisi fiyatın kendisi olduğu ve fiyatın yalan söylemeyeceğidir.

İlk ismi Price Discounts Everything olan stratejinin temelinde fiyat anlayışı yer alır; yani günlük bir dille ifade edecek olursak haberler gündelik etkiler yaşanabilir ancak burada esas teşkil eden fiyattır çünkü para kazanmak için açılan pozisyonlarda da günlük hayatımızda da aslında baz aldığımız nokta fiyatlardır.

Bu stratejinin birkaç adet özelliği vardır:

• Bu fiyat hareketi göstergeleri yani indikatörleri reddetmez ancak olabildiğince az kullanır.
• Genellikle yakın geçmiş fiyat hareketlerine anlam yükleyerek pozisyon açılır.
• Temel analiz bileşenleri göz ardı edilir.
• Genellikle mum grafik kullanılır ve bu grafik noktasında mum formasyonları büyük önem taşır çünkü yeri geldiğinde trader mum grafikteki tek mum üzerinden bile geleceğe dair bir tahminde bulunabilir.
• Likiditesi ve hacmi yüksek varlıklar tercih edilir ki bunun sebebi sığ tahtalarda oluşan mumların sağlıksız görünümleridir.
• Bu strateji piyasaların öngörülebilir olduğunu ve fiyat hareketlerinin geçmişte yaşananların aynısı olacağı ve böylelikle farklı bir senaryo yaşanmasının mümkün olmadığını ileri sürer.

Price Action yatırımcıları tarafından sıklıkla takip edilen fiyat hareketleri;

• Formasyonlar ve Kırılımları
• Trend Kırılımları
• Mum Formasyonları
• Seviye Kırılımları
• Inside Bar-Outside Bar
• Gap: Fiyat Boşlukları olarak sıralanabilir. Bazen tek bir mum bile bu stratejide çıkarımda bulunmak için yeterlidir.

Bu strateji ile risk yönetimi arasında aslında sıkı bir ilişki mevcuttur çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi geçmişte yaşanan rastgele fiyat hareketlerinin belirli bir zaman içerisinde tekrarlanmasını varsayar ve bundan başka bir ihtimal görmez. Genellikle trendler, destek dirençler ve formasyon kullanımı yaygın olduğu için bu varsayımda açılan pozisyonların stoploss seviyeleri hali hazırda öncesinde bellidir ve stoploss emirler bu strateji için önem arz eder.

Stop seviyelerinin belirli olması ve formasyonun gereği noktasında stoploss emirlerle beraber hareket edilmesi bu stratejide riskin minimal düzeye inmesini ve yatırımcıların sağlıklı alım satım noktalarını yakalamalarını sağlar.

Mainnet Nedir?

Mainnet, dijital para birimini göndericiden alıcıya aktarma işlevini yerine getiren bir blok zinciridir. Mainnet, basitçe ana ağdır. Bu sayede gerçek işlemler dağıtılmış bir defterde gerçekleşiyor. Buna karşılık, bir test ağı, merkezi olmayan uygulamaların ve EDCC’lerin test edilip geliştirildiği bir test ağıdır.

Bir İlk Kripto Para Teklifine yatırım yapmadan önce, bir yatırımcının bir blok zinciri projesinin bir ana ağa sahip olduğundan emin olması hayati önem taşır Bir ana ağ veya test ağının işareti, bir projenin ne kadar ciddi olduğunu gösterir. Çünkü bu iki özellik bir kripto para biriminin fiyatını bir şekilde etkiler.

Kripto para birimlerindeki ana ağ, dijital para birimlerinin gönderilmesini ve alınmasını mümkün kılan blok zinciri projelerindeki nihai üründür. Mainnetler, proje ekipleri güncelleme veya revizyona ihtiyaç olduğuna karar verdiğinde zaman zaman değişikliklere uğrar. Dahası, kripto tabanlı mainnet lansmanlarının bir cüzdan sistemi içermesi gerekecek.

Kripto para birimindeki mainnet, ortaya çıkan herhangi bir blok zinciri projesinin başarısını ölçmenin güvenilir ve etkili bir yolunu sunar. Bu tür özellikler, bir blok zinciri projesinin uygulandığının ve geliştirici ekibinin onu verimli ve daha iyi hale getirmek için çalıştığının kanıtı olarak işlev görür. Mainnet ayrıca hem kısa hem de uzun vadede kripto para birimlerinin fiyatlarını etkiler.

ATH Nedir?

ATH, Tüm zamanların en yüksek seviyesine verilen bir kısaltmaya denir. Bu, belirli bir kripto para biriminin veya madeni paranın fiyatının geçmiş tüm rekorlarını kırdığı, en üst seviyesine geldiği ve şimdiye kadar elde ettiği en yüksek fiyattan işlem görüyor anlamına gelir.

Tüm zamanların en yüksek seviyesi olan ATH herhangi bir varlığın açık piyasada şimdiye kadar ulaştığı en yüksek fiyattır. Yeni bir ATH'ye ulaşan bir varlık, yatırımcılar için hem fırsatlar hem de tuzaklar sağlayabilir. Varlık düzenli olarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşıyorsa, yatırımcılar yükseliş eğilimini fark edebilir ve buna göre yatırım yapabilirler. Ancak güçlü teknik ve temel analiz de gereklidir. Varlık fiyatının ne zaman direncini kıracağını ve tekrar düşmeye başlayacağını belirlemek için. Ayrıca, fiyatı şimdiye kadarki en yüksek kapanışı yapan bir kripto para için bu değerlendirme gerekli olabilir.

ATH değeri, belirli bir varlığın satılabileceği maksimum fiyatı temsil etmekle beraber o dönemde var olan başka bir satıcının o varlık için ödemeye razı olduğu maksimum fiyatı temsil eder.

Keep3rv1 Nedir?

Keep3rv1, Keep3r Network platformunun kendi kripto para birimidir.

Keep3rV1 (KP3R) ağı, ilgili tüm taraflar için bir teşvik mekanizmasıyla birlikte, kendileri için görevler yapmak üzere “Keeper”lar arayan iş ilanlarını verenler için bir “iş eşleştirme” ağı olarak tanımlanabilir.

Keep3rV1 (KP3R) yaratıcısı Andre Cronje tarafından yazılan bir Twitter gönderisi olmak üzere küçük başlangıçları olmuştur. Bu alanda kazanılan itibar sayesinde (Cronje’un ilk projesi YFI, sadece 2 ayda piyasa değeri olarak 0 USD'den 300 USD'ye yükselmiş ve mevcut DeFi dalgasını doğurmuş), çoğu kişi Cronje’un KP3R tokenını Uniswap’ta listelenir listelenmez satın alarak dokunduğu her şeyin altına dönüştüğünü ve böylece “kıyak” olduğunu söylemiştir. Lansmanın hemen ardından, KP3R fiyatları dakikada yaklaşık 1 ABD Doları oranında yükselmiştir.

KP3R, Keep3rV1 ağı için yerel tokendır ve daha fazla KP3R’ye sahip olmak, ağda daha yüksek bir “itibar” anlamına gelmektedir. Örnek olarak, bir işin birinin YFI sözleşmesinden hasat toplamasını gerektirdiğini varsayılsın. Bu görev, farklı kripto para birimlerinin fiyatlarını etkileyebilir ve insanların ön plana çıkmasına neden olabilir. Yani bu görevi tamamlayan kişinin herkesin çıkarları doğrultusunda hareket etmesini ve bencil olmaması istenir.

KP3R tokenının işe dahil olduğu nokta burasıdır. Görevleri tamamlayanlar KP3R ile ödüllendirilir, bunun miktarı, işlem için harcanan ‘gas’e ek olarak işin karmaşıklığına bağlı değişen bir ek ücretle belirlenir. Ne kadar çok KP3R tokenı varsa, alandaki “itibar” o kadar yüksek olur ve sonuç olarak daha üst düzey işler üstlenilebilinir. Kötü niyetli katılımcı olan bir kimse tespit edilirse, bağlı KP3R’leri kesmek için bir mekanizma olduğunu da belirtmekte fayda vardır.

DApp (Merkeziyetsiz Uygulama) Nedir?

Herhangi merkezi bulunmayan, hiçbir kurum ya da kişiye bağlı olmadan çalışan yazılım çeşidine merkeziyetsiz uygulama (decentralized application, DApp) denir. Merkezi bulunmayan yazılımlar, blockchain ya da eşler arası (Peer to Peer, P2P) ağlar üzerinde çalışabilir.

Kimsenin kontrolü bulunmadan kendi kendine işleyen DApp sistemlerinin geliştirilme amacı, üçüncü parti kişi ya da kurumların işlemler üzerindeki etkisini azaltmaktır. Bu yazılımlar, geleneksel uygulamaların aksine, aracı bulundurmadan, kullanıcı ile sağlayıcı arasında köprü kurar.

Merkeziyetsiz uygulamaların artıları:

Belli bir otorite tarafından yönetilmeyen ve merkeze bağlı olmayan blockchain tabanlı DApp çözümleri, sansüre karşı koruma sağlar. İşlemlerin kesintiye uğrama ihtimali çok düşüktür. Ağa işlem gücü saylayanların bir kısmı teknik sorun yaşansa bile, diğer sağlayıcılar üzerinden işlemler sürdürülebilir.

Merkeziyetsiz uygulamaların eksileri:

DApp projelerinin açık kaynaklı yapıları her ne kadar avantajlı olsa da, eksi yönleri de var. Kötü niyetli kişiler, herkes tarafından ulaşılabilen kodlarda gördükleri zayıf noktalardan istifade ederek saldırı yapabilirler.

Öte yandan, DApp ağlarının gücü kullanıcılarından geldiği için, düşük kullanıcı sayısına sahip olan projeler güvensiz hale gelir. Ağa bağlı kullanıcı sayısı ne kadar çok olursa, ağın güvenliği de o kadar yüksek olur.

Fincan Kulp Formasyonu Nedir?

Fincan kulp ya da "cup with handle" formasyonu; alım satım piyasalarında nadir rastlanan ve fiyatın bir sonraki hareketi hakkında yatırımcılara fikir veren bir devam modelidir.

Bu formasyonda önce bir çanak, ardından da takriben 3'te 1'i ölçeğinde ikinci bir çanak daha oluştuğu gözlenir. Yapısı gereği ilk çanak fincana, ikincisi ise fincanın kulpuna benzetilir. Fincan kulp formasyonunda, her iki model de aşağı yukarı benzer seviyelerde tepe yapar.

EUR/USD paritesinde 2010 yılında gözlenen fincan kulp formasyonu.

Teknik analizlerde fincan kulp formasyonu; fiyatta hızlı bir düşüş yaşandıktan sonra başlangıç noktasına geri dönüldüğü ve ardından da öncekine nazaran daha sığ bir düşüş göstererek yeniden başlangıç fiyatına ulaşılması durumunda ortaya çıkar. Bu formasyon, piyasada yükseliş hissiyatının ağır bastığı ve bir kez daha fiyat artışının yaşanacağı şeklinde yorumlanır.

Direncin kırılacağına işaret eder ve alım fırsatı sunar.

Delist Nedir?

Geleneksel borsalarda ve kripto para işlem platformlarında listelenen herhangi bir varlığın işlemden çıkarılması durumunda kullanılır.

Geleneksel borsalar ya da kripto para işlem platformları, listeledikleri varlığın maliyetlerinin, getirdiği faydaların üstüne çıktığını tespit ettiğinde delist kararını alır. Uzun bir dönem belirli fiyat altında kalan, rüştünü ispat edemeyen ya da hacmi istikrarlı şekilde düşen varlıklar delist edilebilirler. Kripto varlıklar, bir işlem platformundan çıkarıldığı takdirde işlem gördüğü başka bir platforma ya da cüzdanlara transfer edilebilir.

C98 Coin Nedir?

C98 tokeni, Ethereum, Binance Smart Chain (BSC) ve Solana’da mevcuttur ve beş ana fonksiyona hizmet eder. Coin98 ekosisteminin ayrılmaz bir parçası, yerel token olan C98’dir. Üç blok zincirinde bulunur: Ethereum, Binance Smart Chain ve Solana. Token, sahiplerinin işlem ücretlerinden pay almalarına izin vermekten çeşitli hizmetler ve ürünler için bahis ödülleri ve benzersiz üyelik indirimlerine kadar birçok amaca hizmet etmektedir. Ek olarak C98, kullanıcıların Coin98 ekosistemiyle ilgili teklifler sunarak protokolü yönetmesine izin vermektedir.

Coin98 (C98)’in arkasındaki fikir, 2020’nin başlarında şekillenmeye başlamıştır. Merkezi olmayan finansın kullanıcılar tarafından sağlanan ilgi ve değer açısından yeni zirvelere ulaşmasıyla, yeni bir proje geliştirmek için mükemmel bir zaman olmuştur. Dünyada açık bir finansal altyapı ihtiyacı olduğu için Coin98 ekibi bunu misyon haline getirdi. Merkezi olmayan finans, zincirler arası takaslar, bahis, kazanç ve verim çiftçiliği için tek duraklı bir çözüm olacağından ekip, bunu sağlamak için önlerinde çok fazla iş olduğunu kabul etmiştir.

Halving (Yarılanma) Nedir?

Halving; basit bir şekilde anlatmak gerekirse blok başına düşen üretim ödüllerinin 210 bin blokta bir yarı yarıya indirilerek yeniden düzenlenme sürecidir. İşlem sırasında madencilerin Bitcoin ödülleri yüzde 50 azalır. Bunun dışında bu süreçte talebin güçlü kalması durumunda kripto paranın değerinde ciddi artışlar yaşanabilir.

Bitcoin’de ilk yarılanma işlemi Kasım 2012’de gerçekleşti. Kripto paranın o dönemki değeri 11 dolar ve orijinal ödül miktarı ise 50 BTC idi. Halving işleminden sonra blok başına düşen ödül 25 BTC oldu. İkinci yarılanma işlemi ise Bitcoin ağının 420 binlik dönüm noktasına ulaşmasının ardından Temmuz 2016’da geldi. İşlem sonrası 500 ila 1000 dolar aralığında gidip gelen kripto paranın blok başında vermiş olduğu ödül 12,5 BTC’ye geriledi.

Üçüncü yarılanma işlemi ise yakın zamanda Mayıs 2020’de gerçekleşti. Halving işlemi sırasında 9 bin dolardan işlem gören kripto paranın işlem sonrası blok başına düşen ödülü 6,25 BTC’ye geriledi. Yıl sonunda ise 30 bin dolara kadar çıkarak yatırımcılarını sevindirdi.

Geçmişte yaşanan örnekleri de göz önünde bulundurarak Halving işlemi sırasında arzın yüksek olması, kripto paranın değerinde ciddi artışlara imkan sağlıyor. Bir sonraki yarılanma işleminin ise 2024 yılının ortalarına doğru gerçekleşmesi bekleniyor.

Bitcoin’de yarılanma işleminin neden önemli olduğu konusunu verimliliği ve talebi artırarak kripto paranın daha fazla rağbet görmesini sağlama şeklinde açıklanabilir. Bu nedenle madencilikte blok başına verilen ödül her 4 yılda bir yarıya düşürülerek arz talep dengesi yeniden düzenlenmektedir.

Staking (Stake Etmek) Nedir?

Staking'i madenciliğin daha az kaynak gerektiren bir alternatifi olarak düşünebilirsiniz. Bir blockchain ağının güvenliğini ve operasyonlarını desteklemek için fonları bir kripto para cüzdanında tutmayı içerir. Özetle staking, ödül kazanmak için kripto paraları kilitlemek anlamına gelir.

Çoğu zaman coinlerinizi Trust Wallet gibi bir kripto cüzdanından doğrudan stake edebilirsiniz. Diğer yandan birçok borsa da kullanıcılarına staking hizmeti sunar.

Her blockchain ağı staking ödüllerini hesaplamak için farklı bir yol kullanabilir.

Bazıları blok başına belirlenir ve farklı birçok faktörü dikkate alır. Bu faktörler arasında şunlar yer alabilir:

• Doğrulayıcının kaç coin stake ettiği
• Doğrulayıcının ne kadar süredir aktif olarak staking yaptığı
• Ağda toplamda kaç coinin stake edildiği
• Enflasyon oranı
• Diğer faktörler

Stake etmenin de riskler içerebileceği unutulmamalıdır. Fonları bir akıllı kontratta kilitlemek yazılım açıklarına yönelik riskler taşır. Bu nedenle her zaman için kendi araştırmalarınızı yapmanız ve Trust Wallet gibi yüksek kalitede cüzdanlar kullanmanız gereklidir.

Stablecoin Nedir?

Bitcoin ve Ether gibi kripto paralardan farklı olarak, bir rezerv varlık tarafından desteklenen, fiyatı sabit dijital varlıklara stablecoin denir. Stablecoin'ler, dalgalanmasının yüksekliğiyle bilinen kripto para piyasasında fiyat istikrarı sunarak işlem yapmayı kolaylaştırır.

Kripto paraların yüksek dalgalanması yatırımcıları cezbeden bir özellik olsa da, kullanılabilirliklerini zorlaştırıyor. Bu nedenle genellikle bir değer saklama aracı olarak kullanılan kripto paralar, ödemelerde tercih edilmiyor. Stablecoin'ler ise dijital para dünyası ve itibari para arasında köprü kurarak, kripto para sahiplerinin işlem yapmasını kolaylaştırıyor.

Stablecoin'leri diğer kripto paralardan ayıran en büyük özelliği, sabit bir değere sahip olmalarıdır. Yatırımcılar için bir güvenli liman olan stablecoin'ler, fiyat dalgalanmalarından endişe etmeden değer saklamaya olanak sağlar.

Buna ek olarak, birçok kripto para borsası işlem imkanı sunduğu paritelerde baz para birimi olarak stablecoin'leri kullanıyor. Bu nedenle yatırımcılar, genelde stablecoin'leri kullanarak kripto alıp satıyor.

Stablecoin'ler, para transferlerinde de SWIFT gibi geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha düşük işlem ücreti ile kullanılabiliyor. Uluslararası ödemelerde de sorunsuz kullanılabilen stablecoin'ler, geleneksel yöntemlerin işlemi tamamlama süresini de epey kısaltıyor.

En yaygın kullanılan stablecoin’ler: Tether (USDT) – USD Coin (USDC) – Binance USD (BUSD) – Dai (DAI)

Marjin

Yatırım sırasında işlem yapmadan önce belirli miktarda teminat yatırmaya marjin denir.

- Marjin bir harcama değildir, pozisyonu kapattıktan sonra serbest bırakılır.

- Depozit olarak da düşünülebilir.

Marjin yatırımı, bir diğer ismiyle kaldıraçlı yatırım, küçük bir depozitle yüksek miktarlar üzerinden işlem yapabilmenizi sağlar. Piyasa istediğiniz yönde hareket ederse karınız sıradan bir yatırımdan daha yüksek olur.

PancakeSwap (CAKE) Nedir?

PancakeSwap (CAKE) platformu; kullanıcıların token alım satımı yapabildiği, yatırım havuzlarına varlıklarını kilitleyerek pasif gelir elde edebildikleri bir otomatik piyasa yapıcıdır (AMM).

Binance gibi tek bir merkeze bağlı olan kripto para borsalarında olduğu gibi herhangi bir merkeze bağlı olmayan PancakeSwap platformunda da kripto para cüzdanı gereklidir. Burada platformun MetaMask, Trust Wallet ve Binance Chain Wallet gibi birçok cüzdanı desteklendiğini belirtmekte fayda var.

PancakeSwap kullanmak isteyen yatırımcıların öncelikle kullandıkları kripto para cüzdanlarını sisteme entegre etmesi, ardından işlem yapmak ve kazanç elde etmeye başlaması için platforma Binance Coin (BNB) ya da PancakeSwap (CAKE) yatırması gerekmektedir. 

Swap yani token değiştirme işlemi ise oldukça basit. Burada yatırımcıların izlemesi gereken tek adım, takas edilmesi istenen tokeni belirlemek ve ‘’Swap’’ butonuna tıklamak. Bu işlem için yüzde 0,25’lik bir ücret alınıyor.

Satın aldığınız tokenleri likidite havuzlarına kitleyerek gelir elde etmeye başlamak için ise eşit miktarda CAKE ve BNB gibi token çiftlerini eklemeniz gerekiyor. Bunun karşılığında yatırımcılara CAKE-BNB LP veriliyor. Buradaki LP tokenlerinin sayısı CAKE-BNB likidite havuzundaki payınızı temsil eder.